Met de koppen ‘Als jij niet rookt, stop ik met gamen’ en ‘Belg wil strenger tabaksbeleid, maar politiek is niet mee’ kondigt Het Laatste Nieuws (print) op 18 oktober 2017 aan dat de Belg wil dat de overheid iets doet aan ons rookgedrag. Dit is het resultaat van een studie van De Stichting tegen Kanker. Het resultaat past recht in hun kraam. Maar klopt het ook ?
Door Yannick Ravoux
Op woensdag 18 oktober verschijnt er in Het Laatste Nieuws een artikel over ons tabaksbeleid en rookgedrag, met enkele indrukwekkende cijfers. Zo wil maar liefst 93% roken in de auto met minderjarigen verbieden. De studie in opdracht van de Stichting tegen Kanker werd uitgevoerd via CATI of computer assisted telephone interviewing. 74.358 personen, Belgen tussen 15 en 75 jaar, werden gecontacteerd, slechts 3000 hebben op alle vragen geantwoord, een responsrate van 4%.. De onderzoekers stellen dat deze steekproef representatief is, maar een responsrate van 4 % is uitermate weinig. 1 op 5 van de ondervraagden is roker, 600 van de 3000 dus, wat een zwaar overwicht van niet-rokers in de enquête betekent. Het lijkt logisch dat die meer negatief staan tegenover roken.
De andere cijfers in het artikel zijn overgenomen uit een persbericht van een anti-rook campagne: meer bepaald de #PactForLife-campagne van Pfizer. In hun persbericht wordt verwezen naar enkele nationale en internationale onderzoeken. Hun cijfers komen onder andere uit onderzoeken van de ULB, de Stichting tegen kanker en een Britse overheidsstudie. Het is moeilijk in te schatten hoe objectief de door hen uit de studies geplukte cijfers zijn – met cijfers kan je veel bewijzen -, het lijkt wel duidelijk dat Pfizer in een goed daglicht wil komen te staan. De persverantwoordelijke van het bericht van Pfizer werkt voor Ogilvy, en het eerste dat je tegenkomt als je hiernaar zoekt, is: ‘We combine creative content ideas with smart paid media targeting to drive business results.’ Het Laatste Nieuws vermeldt Pfizer meermaals in haar stuk en eindigt met positieve vermelding van een product van Pfizer dat helpt stoppen met roken. Pfizer en Ogilvy mogen in hun handen wrijven : mission fulfilled.
Positieve vermelding voor Pfizer dus, en kritische noten voor de overheid. Volgens het persbericht van de Stichting tegen Kanker staat de Belgische overheid nog niet ver genoeg wat betreft tabaksbeleid: er zijn hier nog geen neutrale pakjes voor sigaretten, zoals in een aantal buurlanden, verder lag er op moment van verschijning een wetsvoorstel in het parlement, waar op dat moment niets mee gebeurde: namelijk het roken in de wagen verminderen. Dit werd door de krant klakkeloos uit het onderzoek over genomen. Er zijn kritische bemerkingen aan het adres van Maggie De Block maar de politica zelf wordt niet aan het woord gelaten.
Voor slechts één aspect van het artikel werd een tabacoloog (Aad Bosmans) gecontacteerd: namelijk of het wel gepast is dat kinderen een deal sluiten met hun ouders over het roken: dit blijkt niet zo te zijn. Ik heb een collega van hem (Gretel Raspé, erkend tabacologe) kunnen bereiken. Ze wenst zich niet uit te spreken over het feit of de politiek al dan niet talmt in verband met tabaksgebruik. Ze wenst wel te benadrukken dat de werkelijkheid niet zo zwart-wit is als het artikel doet uitschijnen. Volgens haar is het een verhaal van gedeelde verantwoordelijkheid.’
Conclusie: Het artikel van Het Laatste Nieuws brengt heel wat cijfers die overeenkomen met het gecheckte onderzoek van Stichting tegen Kanker. De representativiteit van het onderzoek is me niet zo duidelijk, en werd niet in vraag gesteld. Verder speelt Het Laatste Nieuws helemaal in de kaart van Pfizer, die publiciteit zoekt en daar goed in slaagt. Ik vind het ten slotte jammer dat de krant de quote uit het persbericht, die beweert dat onze politiek niet mee is, gewoon overneemt en dit niet eerst even toetst. Die uitspraak zou toch wat wederhoor mogen krijgen uit politieke hoek. Liever wat minder ruimte voor gratis publiciteit en wat meer ruimte voor hoor en wederhoor dus.
Artikel: http://gpr.me/apc8y4d3kt/