‘Gents centrum blijft volk lokken’ zo luidt een kop in De Standaard (print + online) op 10 november 2017. Om te bewijzen dat het na het invoeren van het circulatieplan niet zo slecht gaat met Gent, haalt de journalist vier verschillende bronnen aan. Veel verschillende cijfergegevens dus, en ook meer kans op een foutje.
Door Kato Debeuckelaere
Het artikel begint met te stellen dat het aantal passanten niet opmerkelijk is gedaald in vergelijking met voor het circulatieplan. Daarvoor beroept de journalist zich op cijfers van Stad Gent zelf en van het onderzoeksbureau Locatus over het aantal passanten in Gent. De cijfers van Locatus heb ik niet kunnen inzien. Op mijn vraag hiernaar kreeg ik als antwoord, ook wanneer ik bleef aandringen: ‘Het originele onderzoek is niet openbaar en niet beschikbaar om in te zien.’ De journalist liet me weten dat hij wel gegevens kreeg van Locatus. De gegevens van de stad Gent kon ik wel inzien, en ze blijken te kloppen..
‘Eerder deze week werd bekendgemaakt dat de helft van de Gentse handelaars zijn omzet heeft zien dalen na de invoering van het circulatieplan,’ zo stelt het artikel. Dit verwijst naar een stuk in De Standaard van 7 november 2017 over een enquête door ondernemersorganisatie Unizo. Zo’n 9 procent van de ondernemers had zijn omzet daarentegen juist zien stijgen, stelde het artikel ook. Op het eerste zicht vond ik dit een vreemde zin, en leek de inhoud me in tegenstelling tot de vermelde daling, maar na de uitleg van de journalist en het bekijken van de enquête van Unizo, begreep ik het. Eigenlijk voert de journalist hier een factcheck uit op een ander artikel. De enquête leidt namelijk tot de conclusie: ‘De helft van de ondervraagden meldt dan ook een omzetdaling sinds de invoering van het mobiliteitsplan, gaande van 10% tot meer dan 30%. Een aantal ondernemers wijt deze omzetdaling louter aan het mobiliteitsplan, afhankelijk van de sector en de ligging. Een klein aantal ondernemers (9%) meldt een kleine omzetstijging.’ Er kan dus niet worden gezegd dat de omzet daalt of stijgt, maar dat het voor elke ondernemer anders is. Een kleine nuance die de journalist aanhaalt en die zo het vorige artikel verbetert.
De journalist citeert ook Jos Vermeiren, de directeur van Unizo Oost-Vlaanderen. Jos Vermeiren heeft niets aan te merken op de quote, al zegt hij wel dat ‘deze uiteraard een gevoel is en niet per se wetenschappelijk onderbouwd.’
De enquête van Unizo werd online verspreid onder alle ondernemers in het Gentse, waaronder ook een kwart die niet als postcode 9000 hebben, en die buiten de ring gevestigd zijn. Ze leverde 141 antwoorden op, waarvan 119 van ondernemers binnen de postcode 9000. Of een verband gelegd kan worden tussen omzet en circulatieplan kan in feite niet wetenschappelijk vastgelegd worden met dit soort beperkte vragenlijst, maar dat doen de onderzoekers ook niet: dit geeft enkel weer hoe de ondernemers hier zelf naar kijken.
Conclusie: Ik zie geen fouten in dit artikel. De journalist brengt een juiste en genuanceerde analyse van de cijfers. Hij beroept zich op verschillende bronnen en onderzoeken, die ik heb onderzocht en waarbij ik geen reden tot twijfel vind, al kreeg ik de gegevens van Locatus jammer genoeg niet in handen. Ik kon wel de methodologie van de enquête van UNIZO inkijken. Het lijkt me dus een degelijk artikel.