In Het Laatste Nieuws van woensdag 15 november (print) kon je lezen waar Vlamingen zich het meest aan ergeren in het verkeer. Onderzoeksbureau iVOX deed in opdracht van Vias Institute (het vroegere BIVV) hierover een bevraging bij 1000 weggebruikers. De conclusie: Vlamingen worden horendol van middenvaksrijders en bumperklevers. Neemt de journalist blindelings het persbericht van Vias Institute over of pluist hij de zaak uit? Ik heb alvast een poging ondernomen.
Door Silke Hintjes
Op de website van het Vias Institute vind je verschillende dossiers over verkeersonderzoeken met telkens een ruime uitleg over de methodologie. Over de kwestie waarover het hier gaat, is er enkel een bericht met enkele cijfers en het persbericht terug te vinden. Hoe deze bevraging precies is gebeurd, wordt dus niet bekend gemaakt via de website van het Vias Institute.
Dan bel ik de woordvoerder maar even op. Hij vertelt me dat het hier gaat over een onderzoek via een enquête, uitgevoerd door onderzoeksbureau iVOX. Enkel wanneer het gaat om wetenschappelijk onderzoek kan je een volledig dossier terugvinden op de website. In dit geval stelden iVOX en Vias Institute samen de vragen op en kreeg Vias Institute na afloop een tabel met alle resultaten. Op basis daarvan werd het persbericht geschreven. De vragen van de enquête worden niet publiek gemaakt, ook niet aan de media.
De woordvoerder en de journalist lieten me weten dat Het Laatste Nieuws als eerste (‘in primeur’) het persbericht heeft gekregen. De journalist schreef het artikel in de krant (en de website) op basis van het persbericht en van een extra bestand met resultaten per provincie. Hij heeft telefonisch Vias Institute nog enkele vragen gesteld over hoe de bevraging is verlopen, maar andere stappen heeft hij niet ondernomen. Bij sommige studies gaat hij te rade bij een andere expert, maar dat heeft hij nu niet gedaan. ‘iVOX en Vias Institute zijn gerenommeerde instellingen die je heus wel kan vertrouwen’, was de uitleg.
Deze journalist (en ongetwijfeld vele andere) vertrouwen dus blindelings op deze instellingen. ‘Op den duur weet je dan ook wel dat je die studies kan vertrouwen en het gaat hier natuurlijk maar om “luchtige cijfers”, niemand heeft er belang bij om deze cijfers anders uit te drukken dan ze werkelijk zijn’, zegt de journalist. Maar klopt de bevraging wel? Vermits we geen toegang krijgen tot de methodologie van de enquête is dat natuurlijk moeilijk na te gaan. Wel liet de woordvoerder weten dat de bevraging is gebeurd bij 1000 weggebruikers, representatief volgens geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en woonplaats.
In 2016 deed Touring een gelijkaardige studie, ook onder iets meer dan 1000 Belgen. Het percentage weggebruikers die zich ergert aan bepaalde zaken verschilt niet heel veel in beide bevragingen (‘De richtingaanwijzers niet gebruiken’ → Touring = 31% ; Vias Institute = 25%
‘Op de middenstrook rijden in plaats van in te voegen’ → Touring = 20% ; Vias Institute = 27%). Opvallend wel is dat er andere ergernissen in de top 3 staan in de bevraging van Touring ( Agressief rijgedrag (37%), onaangepaste snelheid (31%) en richtingaanwijzers niet gebruiken (31%)) dan in die van het Vias Institute (op de middenstrook rijden (27%), richtingaanwijzers niet gebruiken (25%) en telefoneren achter het stuur (21%). Vermits ik niet de kans kreeg om de methodologie van de bevraging van Vias Institute in te kijken is het niet mogelijk om dit te verklaren, al blijft het wel opmerkelijk.
Conclusie: Het artikel is niet fout. De journalist heeft geen foute conclusies getrokken uit het persbericht van Vias Institute of andere cijfers geschreven. Wel is het opmerkelijk dat hij hen blindelings gelooft en de cijfers zomaar overneemt zonder deze ergens anders te checken. Ook opvallend is dat Vias Institute de cijfers in primeur aan Het Laatste Nieuws heeft gegeven. Heeft dat blindelings vertrouwen van de journalist daar iets mee te maken? Beiden beweren alvast van niet.
Artikel: http://gpr.me/qptd1gsgs8/