“1 op 5 Vlaamse jongeren naar OCMW na verlies van uitkering”. Dat bericht las ik in Het Laatste Nieuws van 11 december 2016. De inschakelingsuitkering voor werkzoekende schoolverlaters is beperkt tot drie jaar sinds 2011. Politieke en maatschappelijke hamvraag: hoeveel van deze jongeren zouden er als gevolg hiervan bij het OCMW gaan aankloppen voor een leefloon?
Door Stefanie Tirtichnik
Over dit onderwerp verscheen verwarrende communicatie in de pers. In het verleden verschenen al resultaten over deze materie. Het waren cijfers van een OCMW-enquête, besteld door de overheid, ze gaven een raming van het fenomeen. Volgens deze raming maakten in Vlaanderen 21 % van de jongeren die langdurig werkloos was de overstap naar een leefloon, en in Wallonië 48 % . De nieuwe cijfers, waarop het stuk in Het Laatste Nieuws zich baseert, zijn afkomstig van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid en werden opgevraagd door parlementslid Valerie Van Peel (N-VA). Deze cijfers kon ik natrekken bij de parlementaire vragen. Volgens deze cijfers gaat het in Vlaanderen om 17 % van de jongeren in die situatie en in Wallonië om 35 %. Het verschil met de eerdere cijfers van de OCMW-enquête is groot. Het zijn dus heel wat minder jongeren dan geraamd die effectief de stap van een driejarige inschakelingsuitkering van de VDAB naar een leefloon van het OCMW zetten. De cijfers in het krantenstuk komen overeen met de informatie die ik opvroeg en inkeek, voornamelijk de parlementaire vraag en antwoord.
Kamerlid Valerie Van Peel was behulpzaam bij mijn zoektocht naar deze naakte cijfers. Ze bevestigde ook dat ze correct geciteerd werd in het artikel van Het Laatste Nieuws. De vaststelling dat de werkloosheid op zijn laagste peil staat in negen jaar is niet correct. Wel nemen zowel de werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen ieder jaar af als de niet-werkzoekende uitkeringsgerechtigden. Enkel tijdelijk werklozen schommelen van jaar tot jaar, ze gaan omhoog en omlaag. De werkloosheid is in het derde kwartaal telkens gedaald, maar dat hij op zijn laagste peil staat in negen jaar klopt niet. In 2012 tonen alle statistieken lagere werkloosheidscijfers, 2015 deed het ook veel beter dan 2016 (bron: RVA.be). Deze foute conclusie heeft daarbij geen enkel verband met de inschakelingsuitkering waarover bericht wordt.
Conclusie: Een goed deel van de cijfergegevens kloppen, ze werden overgenomen uit de parlementaire vraag van Valerie Van Peel. Dat werkloosheid op zijn laagste peil staat in negen jaar, komt niet overeen met statistieken van de RVA.
Studenten Journalistiek Erasmushogeschool Brussel factchecken Vlaamse kranten.